GNsP – Trong bài I đề tài này, chúng ta đã cùng nhau giải thích hai từ Giáo dân và Linh mục. Giáo dân là người cùng đạo. Giáo dân còn được gọi là Kitô hữu không có chức thánh. Kitô hữu là bạn Chúa Kitô. Kitô hữu còn được gọi bằng nhiều tên khác như: Tín đồ Kitô giáo, Giáo đồ Kitô, môn đệ Đức Kitô, (thuộc) Kitô giáo…
Còn Linh mục là người chăm sóc đời sống thiêng liêng. Linh mục là người chăn dắt các linh hồn, người coi sóc việc thiêng liêng hay chăm sóc phần hồn. Linh mục vừa là Thầy cả dâng hy tế Thập giá, vị trung gian giữa Thiên Chúa và con người; vừa là Đạo trưởng, người có thẩm quyền trong một cộng đoàn, là người lãnh đạo cộng đoàn.
Vậy Giáo dân và Linh mục có liên hệ với nhau thế nào? Hay sự liên hệ giữa Giáo dân và Linh mục? Thiên Chúa muốn tập hợp toàn thể nhân loại vào một dân duy nhất. Đó là Hội Thánh còn gọi là Giáo Hội. Thiên Chúa không sống cô độc, tự coi là đủ cho mình. Chính Thiên Chúa là Ba Ngôi, là một cộng đồng, nên theo gương mẫu của Thiên Chúa, con người cũng được mời gọi để sống tương quan, trao đổi, tham gia và yêu thương lẫn nhau. Mỗi con người đều có trách nhiệm đối với nhau.
Dân Thiên Chúa có Chúa Cha là Đấng sáng lập, Chúa Giêsu Kitô là Đấng Lãnh đạo và Chúa Thánh Thần là nguồn sức mạnh. Bí tích Rửa tội là cửa dẫn vào Dân Chúa. Phẩm chất của Dân này là sự tự do của con cái Thiên Chúa. Luật của Dân Chúa là tình yêu. Khi Dân Chúa trung thành với Người và ưu tiên tìm kiếm Nước Thiên Chúa, họ thay đổi được thế giới. (781-786).
Trong các dân tộc trên thế giới, có một dân không giống các dân khác. Dân ấy chỉ tuân phục một mình Thiên Chúa. Dân ấy như muối làm cho có vị ngon, như men thấm vào tất cả, như ánh sáng xóa tan bóng tối. (Youcat VN tr.112-114)
Giáo dân và Linh mục đều là con cái Thiên Chúa như nhau và có cùng một phẩm giá, nhưng có nhiệm vụ khác nhau. Sứ vụ làm Giáo dân để xây dựng Nước Thiên Chúa giữa thế giới bằng đời sống gia đình và nghề nghiệp của mình. Tính cách trần thế là tính cách riêng biệt và đặc thù của Giáo dân.
Nhờ Bí tích Rửa tội và Thêm sức, Giáo dân được tháp nhập nhiệm thể Chúa Kitô, tham dự vào chức vụ tư tế, ngôn sứ và vương giả của Chúa. Giáo dân có chức Linh mục cộng đồng. Còn chức Linh mục là Linh mục Thừa tác. Các ngài được tuyển chọn, được đào tạo nhiều năm. Nhờ Bí tích Truyền chức thánh, Linh mục được thánh hiến, được trao nhiệm vụ làm, chủ chăn điều khiển Dân Chúa, giảng dạy và thánh hóa Dân Chúa.
Giáo dân cần được Linh mục hướng dẫn, chỉ dạy và thánh hóa. Các Linh mục cần có Giáo dân để thi hành sứ vụ của mình. Một cộng đồng Dân Chúa mà không có Linh mục lãnh đạo, thì được ví như một đoàn chiên không có người chăn dắt sẽ bơ vơ, lạc lõng. Không có Linh mục thì không có Thánh lễ, không có Thánh Thể là lương thực thiêng liêng nuôi sống Giáo dân trên đường lữ thứ trần gian. Không có Linh mục thì cũng không có các Bí tích khác: Bí tích Rửa tội, Thêm sức, Hoà giải, Hôn phối, Xức dầu bệnh nhân…
Vì thế Giáo dân rất cần Linh mục là người nhân danh Chúa Kitô mà cử hành các Bí tích, chăm sóc Dân Chúa như con. Coi nỗi đau và niềm vui của Giáo dân như của chính mình. Linh mục có ảnh hưởng rất lớn trên Giáo dân, đến nỗi có thể nói :
– “Linh mục thánh thiện thì Giáo dân tốt lành.
– Linh mục tốt lành thì Giáo dân khô khan.
– Linh mục khô khan thì Giáo dân tội lỗi.” (Tâm tình của người anh… của Ngọc Toàn)
Vậy người Giáo dân mong gì ở Linh mục?
Xin lược trích bài “Linh mục và những thách đố” của Lm. Phêrô Trần Hùng SDB, những ý mà Đức Thánh Cha Phanxicô nói với khách hành hương ở Rôma ngày Chúa nhật Chúa chiên lành vừa qua (10-2015?) Ngài nói :”Anh chị em hãy cầu nguyện cho tất cả các vị chủ chăn trở thành những mục tử nhân lành, biết trao ban sủng ơn thánh, giáo lý và sự hướng dẫn cho anh chị em. Xin Chúa ban cho các Linh mục thành những mục tử như lòng Chúa mong ước.
1-Linh mục là những người rao giảng Tin Mừng.
Các Linh mục phải là những người rao giảng Tin Mừng, chủ chăn của Dân Thiên Chúa. Chủ sự các sinh hoạt phụng tự, đặc biệt là cử hành các hiến tế của Chúa. Dạy giáo lý, Giáo lý phải là lương thực cho Dân Chúa. Đối với Giáo dân, Linh mục phải là niềm vui và sự nâng đỡ như Chúa Kitô. Các Linh mục hãy kiên trì đọc và suy niệm Thánh Kinh. Hãy dạy điều các con học trong đức tin và sống điều các con dạy người khác. Hãy hiệp thông con thảo với Giám mục và hiệp nhất với các tín hữu trong một gia đình duy nhất và dẫn đưa họ tới Thiên Chúa. Hãy luôn có trước mắt gương của Vị mục tử nhân lành. Ngài tới không phải để được phục vụ, nhưng để phục vụ và cứu vớt những gì đã hư mất.
2- Linh mục là tác nhân của lòng Thương xót.
Đức Phanxicô nói tiếp :”Linh mục là con người của sự tha thứ. Linh mục tha thứ cho Giáo dân nói xấu, chỉ trích và lên án mình. Linh mục tha thứ cho hối nhân nơi tòa cáo giải, những lầm lỗi, thiếu sót của Giáo dân trong các sinh hoạt tôn giáo. Vì yêu thương đoàn chiên, nên Linh mục đón nhận tất cả vào vòng tay của người mục tử.
Cha xin các con (Linh mục), vì tình yêu Chúa Giêsu Kitô, đừng bao giờ mệt mỏi thương xót! Các con hãy có khả năng tha thứ như Chúa là Đấng không đến để lên án, nhưng để tha thứ. Các con hãy thương xót thật nhiều, và nếu có áy náy vì là những Linh mục quá tha thứ, thì hãy nhớ đến Vị Linh mục kia đến trước nhà tạm và thưa với Chúa rằng : “Lạy Chúa, xin tha thứ cho con, nếu con đã quá tha thứ. Nhưng mà chính Chúa đã làm gương xấu cho con đấy chứ Thương xót, thương xót, mục tử nhân lành… Nếu các con (Linh mục) không bước vào chức thừa tác của các con qua các vết thương của Chúa thì các con sẽ không phải là mục tử tốt lành.
3- Người mục tử biết chiên (Ga 10,14)
Từ “biết” trong Thánh Kinh không phải là sự biết hời hợt bên ngoài, như ta biết số điện thoại của người khác. “Biết” ở đây có nghĩa là gần gũi trong nội tâm với người khác yêu mến họ. Ta phải tìm cách biết con người từ phía Thiên Chúa và vì Thiên Chúa. Ta phải đồng hành với họ trên con đường tình bạn với Thiên Chúa”.
Có quan tâm tới Giáo dân, ta mới thấu cảm và yêu thương họ. Phải nhìn họ để thấy, để quan tâm, biết họ thế nào rồi suy nghĩ để có những hành động từ con tim. Nhiều khi Giáo dân chẳng cần ta giải quyết những vấn đề của họ, hay cho họ những gì. Họ chỉ cần ta lắng nghe họ, quan tâm đến họ và tiêu tốn thời gian để nghe họ trải lòng.
Xưa Chúa Giêsu đến với phường thu thuế, tội lỗi, gái điếm vì yêu thương họ, quan tâm đến từng cảnh đời bi đát của họ. Ngài không làm họ hết nghèo, không lấy hết đau khổ nơi họ. Nhưng Ngài cảm thông với từng người trong họ và dần dần làm họ tự thay đổi. Cũng tương tự thế, Linh mục hãy học biết cảm thông và chia sẻ hoàn cảnh của người khác. Linh mục sẽ đem họ vào trong mỗi lời cầu nguyện của mình, phó dâng những nỗi thống khổ của họ trong hy lễ thánh, hầu làm họ thăng tiến, yêu thương chăm sóc họ như người mẹ chăm lo cho con cái mình. Người Giáo dân luôn luôn mong mỏi Linh mục không chỉ hiện diện như là chủ chăn của họ, nhưng còn thấu hiểu họ, gần gũi họ như một người bạn.
Noi gương Vị mục tử nhân lành, Linh mục có khi phải đi trước để chỉ đường và nâng đỡ niềm hy vọng của Dân Chúa. Đôi lần phải ở giữa đoàn chiên với sự đơn sơ, gần gũi của lòng thương xót. Và trong vài hoàn cảnh, phải đi đàng sau để tìm kiếm những con chiên xa đường lạc lối. Ước gì mọi chủ chăn đều được như thế. Những người đau khổ, tuyệt vọng tìm đến nhờ Linh mục giúp lời cầu nguyện để vượt qua đau khổ tinh thần và vật chất. Có cha mẹ nào lại không thương những đứa con hoạn nạn, nghèo túng của mình? Linh mục hãy luôn đồng cảm với những người Chúa gửi đến. Linh mục cầu nguyện cho họ, thăm viếng, động viên, an ủi họ, tìm mọi cách để giúp đỡ những người bệnh tật, già cả bị bỏ rơi, có hoàn cảnh khó khăn. Các Linh mục luôn có người nghèo ở bên cạnh. Họ nghèo thể lý, nghèo về luân lý, nghèo về tâm linh. Các Linh mục phải quan tâm giúp họ khỏi nghèo.
Với sứ mạng được trao phó, người nghèo được trao vào tay Linh mục để các ngài chăm sóc, đem họ vào những quan tâm mục vụ hàng đầu của mình. Hơn nữa, Linh mục phải bảo vệ họ khỏi những thế lực của sự dữ, tránh xa những học thuyết lầm lạc và đưa họ đến những đồng cỏ màu mỡ của Lời Chúa, để làm giàu đức tin cho người nghèo và mang lại hy vọng cho người đau khổ.
Linh mục và những thách đố. Đức Thánh Cha Phanxicô nói tiếp: Chúa Kitô và Giáo Hội của Ngài mong chờ các Linh mục tích cực rao truyền Lời Chúa, cử hành các Bí tích và chăm sóc Dân Chúa. Nhưng nhìn vào thực tế, người Giáo dân thấy Linh mục vẫn là những con người với những giới hạn và cần được ơn Chúa biến đổi mỗi ngày, hầu trở nên giống Chua là Đầu và là Mục tử nhân lành. Đó chính là những khó khăn và thách thức của đời sống Linh mục hôm nay.
Linh mục được kính nể. Người Linh mục được cả chính quyền lẫn Giáo dân nề trọng vì học thức và địa vị trong xã hội. Sự nể trọng này vừa có lợi, vừa có hại. Giáo dân luôn mong muốn có những vị mục tử tốt lành, thánh thiện. Chuyện kể một cụ già ngoài 80 tuổi bị một Linh mục trẻ đáng tuổi con cụ la mắng như tát nước vào mặt. Cụ không trách mắng Linh mục này, vì còn trẻ người non dạ. Hàng ngày, cụ vẫn cầu nguyện cho Linh mục đó. Còn gì tốt lành hơn thế. Nhưng Linh mục ấy không được cho phép mình bỏ qua những điều cần hoàn thiện về nhân bản con người. Thường những người lớn tuổi đều dành cho các Linh mục sự quý mến và nể trọng. Các cụ già khi được Linh mục quan tâm thăm viếng, ủi an, nâng đỡ, họ rất vui mừng.
Linh mục được quý mến. Giáo dân quý mến các Linh mục là điều tốt. Nhưng quý mến quá đáng lại làm hại các Linh mục. Vì Linh mục tưởng mình “hoàn mỹ”. Điều đó thật hoang tưởng và rất nguy hại. Linh mục thấy mình tự đủ và thấy không cần cố gắng để hoàn thiện chính mình. Khi Giáo dân ca ngợi Linh mục thái quá như làm được nhiều việc. Họ vô tình nhào nắn Linh mục thành con người của công việc như : xin tiền giỏi, xây cất giỏi, làm được điều này, điều khác… chứ không phải là mục tử chăn dắt đoàn chiên đến đồng cỏ sự sống, Họ quý mến, chiều chuộng các Linh mục kể cả những nhu cầu vật chất, khiến Linh mục khó sống các lời khuyên Phúc Âm, nhất là đức khó nghèo.
Giáo dân mong muốn điều gì nơi Linh mục? Đức Phanxicô tiếp: nếu Chúa đòi Linh mục phải nên giống Chúa, Linh mục cũng mong muốn Giáo dân phải sống thế này, thế nọ, thì Dân Chúa cũng có quyền đòi Linh mục phải trở nên mục tử tốt lành. Nhưng vì quá kính nể và yêu mến, Giáo dân không dám nói thẳng, nói thật. Đức Thánh Cha nhắc đến chuyện của giáo phụ Cesario thành Arles, Thánh nhân giải thích rằng Dân Chúa có thể giúp chủ chăn của mình thế nào và đưa thí dụ này: khi con bê đói thì nó sà vào vú mẹ để tìm sữa. Nhưng con bò mẹ chưa muốn cho bê con mút sữa ngay. Vậy bê con phải làm gì ? Nó cứ dí mõm vào vú mẹ để nút sữa. Đây là hình ảnh tuyệt đẹp và thánh nhân nói : anh chị em cũng hãy làm như vậy với các chủ chăn, cứ gõ vào cửa của các Linh mục gõ vào tim các ngài, để các ngài cho anh chị em sữa của sự hướng dẫn. Hãy quấy rầy ! Hãy nhớ tới hình ảnh đẹp này của chú bê con. Nó quấy rầy mẹ để mẹ nó cho nó bú sữa..
Linh mục Đoàn Quang, CMC, lưu ý các Linh mục những điểm sau :
1- Về đời sống siêu nhiên. Ước mong Linh mục luôn thánh thiện, đạo đức qua nếp sống khó nghèo, thái độ khiêm tốn, kiên nhẫn chịu đựng.
2- Về đời sống xã hội. Nên kính trọng mọi người, nhất là người đã trọng tuổi. Chỉ nên xưng mình là “cha” với các em nhỏ thôi. Tối kỵ nếu xưng cha với các cụ cao niên. Vì có cụ đã phản ứng gay gắt. Khi một Linh mục trẻ xưng cha với cộng đoàn gồm nhiều vị cao niên. Cụ nói: Cha hỗn quá! Tuổi của tôi đáng là ông nội của cha. Cha nên thận trọng trong cách xưng hô..Vì Linh mục được gọi là cha, chứ từ ngữ không minh nhiên tạo liên hệ giữa cha và con.
3- Lắng nghe và phục thiện. Nên vui vẻ đón nhận những ý kiến xây dựng. Muốn Giáo dân nghe mình, thì mình cũng phải nghe họ. Đừng nổi nóng khi họ chống đối.
4- Hy sinh hết mình, phục vụ tận tâm. Đối với Giáo dân, không nên áp dụng ngjyên tắc quá khắt khe và máy móc. Đừng giữ giờ quá đáng, để trở thành khô khan, lãnh đạm.
5- Nêu gương sáng. Linh mục phải sống những điều mình giảng và giảng những điều mình sống. Giáo dân không vâng phục một Linh mục mà lời nói không đi đôi với việc làm.
6- Tín nhiệm. Linh mục phải tín nhiệm Giáo dân. Coi họ là ân nhân cũa mình. Nghi ngờ họ là họ tránh xa và không muốn cộng tác nữa.
7- Công bằng. Phải công bằng với mọi người. Không thiên vị ai. Nên cởi mở, hòa nhã với mọi người. Không phân biệt giàu nghèo, trí thức hay ít học.
8- Tạo niềm tin. Đức Phaolô VI nói: “Ngày nay người ta không muốn; nghe giảng thuyết suông, nhưng người ta muốn nghe những chứng nhân”.
- Đối với phụ nữ. Hết sức thận trọng và khôn ngoan. Phải thường xuyên suy gẫm trường hợp vua Đavít, để nhận ra thân phận yếu đuối của mình, mà khiêm nhường bám vào Chúa và Mẹ.
10- Đối với tiền bạc. Tập thói quen “không tham tiền”. Vì người tham tiền, không thể có tâm hồn bay bổng lên được. Đừng để tiền bạc làm hoen ố thiên chức Linh mục.
11-Trả lời điện thoại và lời nhắn trong máy. Đừng bỏ sót một ai, mà trả lời mọi người nhắn qua điện thoại.
12- Gọi điện thoại trước khi đến thăm gia đình. Đây là một lối lịch sự Có gia đình không mở cửa, vì không gọi trước. Vì có khi họ bận chuyện này, chuyện khác.
Thái độ của Giáo dân đối với Linh mục.
1- Giáo dân khó chấp nhận một Linh mục, nếu Linh mục: – Đứng về phe cộng sản hay những tổ chức chống Giáo Hội. – Liên hệ thân mật với các cô gái. – Sống bê tha, thiếu đức trong sạch. – Tỏ ra ham mê và chạy theo tiền bạc. – Không giữ lời hứa.
2- Giáo dân chấp nhận gượng ép một Linh mục, nếu Linh mục :- Hay khoe khoang và tự đề cao. – Hay tìm danh vọng. – Độc tài, nóng nẩy, cố chấp, không phúc thiện.
3- Giáo dân dễ chấp nhận một Linh mục, nếu Linh mục : – khiêm nhường, biết lắng nghe. – Nhẫn nại, chịu đựng. – Vui vẻ, hòa nhã, chân thành. – Bình dân, thân thiện.
4- Giáo dân hết lòng kính trọng một Linh mục, nếu Linh mục : -Thực sự đạo đức, thánh thiện.- Chăm chỉ, cấn mẫn với việc bổn phận.- Thực hành nếp sống đạo trong đời sống hàng ngày, những điều mình giảng dạy tại nhà thờ.
Tóm lại, Giáo dân ước mong Linh mục là một Vị Mục tử nhân lành. Một Thầy cả đạo đức, thánh thiện. Một người cha nhân hậu. Một người mẹ từ bi, lân ái. Một người bạn hiền, Nhất là một Linh mục mặc lấy tâm tình của Vị Linh mục Thượng phẩm Giêsu Kitô. Người đến để phục vụ chứ không để được phục vụ; để tha thứ chứ không phải lên án; để thương xót và được xót thương.
Thạch Vinh
http://www.tinmungchonguoingheo.com/blog/2016/07/26/giao-dan-mong-gi-o-linh-muc-bai-ii/