Từ tha thứ đến biết ơn
Nguyễn Trọng Lưu
Khi Phêrô hỏi Đức Yêsu phải tha thứ cho anh em mấy lần, thì Ngài đã trả lời rằng ”không phải chỉ tha bảy lần – mà là bảy mươi bảy lần bảy” (Mat. 18, 21-22). Dĩ nhiên kiểu nói ”bảy mươi bảy lần bảy” không có ý nói theo nghĩa đen – tức 77 x 7 = 539 lần – mà chỉ có ý nói phải luôn luôn tha thứ.
”Lấy oán báo oán, oán oán chập chùng,
lấy đức báo oán, oán ấy tiêu tan!”
Nhưng nhìn ở một góc cạnh khác, chúng ta thấy rằng việc tha thứ còn mang một chiều kích năng động có khả năng hoán cải chính chúng ta nữa.
Một hôm, có một đệ tử hỏi sư phụ: “Thưa sư phụ, con đau khổ vì cha mẹ tàn nhẫn, người yêu con ruồng bỏ, anh em phản bội, bạn bè phá hoại. Con phải làm sao để hết oán hờn và thù ghét đây?”
Vị sư phụ đáp: “Con hãy ngồi xuống tịnh tâm, tha thứ hết cho họ!”
Vài hôm sau, người đệ tử trở lại: “Con đã học được tha thứ cho họ sư phụ ạ! Thật nhẹ cả người! Coi như xong!”
Sư phụ đáp: “Chưa xong đâu! Con hãy về tịnh tâm, mở hết lòng ra thương yêu họ!”
Người đệ tử gãi đầu: “Tha thứ thôi cũng đã quá khó, lại phải thương yêu họ, thì…! Thôi được, con sẽ cố làm!”
Một tuần sau, người đệ tử trở lại, mặt rất vui vẻ, khoe với sư phụ là đã làm được việc thương những người mà trước đây đã từng đối xử tệ bạc với mình.
Sư phụ gật gù bảo: “Tốt! Bây giờ con về tịnh tâm, ghi ơn họ! Bởi nếu không có họ đóng những vai trò đó, thì con đâu có cơ hội tiến hóa tâm linh như vậy!”
Người đệ tử trở lại, lần nầy tin tưởng rằng mình đã học xong bài vở. Anh tuyên bố: “Con đã học được và ghi ơn hết mọi người đã cho con cơ hội học được sự tha thứ!”
Sư phụ cười: “Vậy thì con về tịnh tâm lại đi nhé! Họ đã đóng đúng vai trò của họ chứ họ có lầm lỗi gì mà con tha thứ hay không tha thứ!”
Câu chuyện thật ý nghĩa, bởi chúng ta có thể nhận ra rằng việc thứ tha giúp cho chúng ta xóa đi những đau thương, bất công trong quá khứ để vươn cao lên nữa. Tha thứ giúp cho chúng ta nhìn lại chính mình đã làm mất đi biết bao nghị lực thay vì mở rộng lòng yêu thương.
Tha thứ chính là một thăng hoa năng động của của nội tâm, vì khi chúng ta thật sự đối diện với chính mình mà gạt đi những đau thương, mất mát, bất công, chúng ta sẽ không còn mang lòng oán hận, giận dữ, không nuôi dưỡng những niềm cay đắng, phẫn uất, trả thù – để rồi tạo thêm những căn ác trong hiện tại là nguyên nhân gây ra khổ đau trong tương lai.
Tha thứ giúp chúng ta sống an bình. Vì vậy, có thể nói rằng “tha thứ cho người khác chính là tha thứ cho chính mình”. Một khi chúng ta buông bỏ lòng thù hận, thì tâm mình luôn bình an. Và tâm bình an sẽ chính là chất liệu tạo nên lòng yêu thương cho mình và tha nhân.
Nhiều khi trong cuộc đời chúng ta phải cám ơn những người đã đưa đến cho ta những nghịch chống để chúng ta có cơ hội thăng hoa nội tâm của mình. Bởi nếu lúc nào cũng được quí mến, cũng được xuôi buồm thuận gió, thì ta dễ bị ru ngủ trong niềm tự hào, kiêu hãnh và chính lúc đó, ta đang tự biến mình thành nô lệ cho cao ngạo và đang đánh mất chính mình.
Vì vậy cần biết ơn những người đã đem đến cho mình những phiền não, những oan uổng, để chúng ta có cơ hội nhìn lại chính mình để làm phong phú nội tâm, để nhận ra sự thật: “Chẳng có ai là người tha thứ và được thứ tha cả!”