Nguyễn Trọng Lưu
Ý nghĩa tầm nguyên của cụm từ ”mùa vọng”
Chữ ”vọng” trong từ điển Hán-Việt có hai nghĩa:
Nghĩa thứ nhất 妄 – gồm chữ ”nữ” và chữ ”vô”: là viễn vông, hư giả. Chữ ”vọng” này hiểu là vô vọng như ”vọng ngữ”, ”vọng chấp”, ”vọng niệm”.
Nghĩa thứ hai望 – gồm chữ ”chủ”, chữ ”nguyệt” và chữ ”vô”: là trông mong, chờ đợi, ngưỡng mộ. Chữ ”vọng” này mới là hy vọng. Từ này có nghĩa là ngưỡng vọng, ngước trông lên trời với lòng mong mỏi.
Cụm từ ”mùa vọng” – theo tiếng Latinh là ”adventus”, đến từ động từ ”advenire” – có nghĩa là “đến gần”.
Trong văn chương Kitô giáo, từ ”adventus” xuất hiện trong bản ”Kinh thánh phổ thông – vulgata” – dùng để chỉ việc giáng lâm của Chúa Kitô. Người đến để khai mạc thời đại cứu chuộc và Người sẽ trở lại trong vinh quang để hoàn tất công cuộc cứu chuộc. Trong cái nhìn đó, người tín hữu phải chuẩn bị tâm hồn không phải chỉ để đón Chúa Giáng sinh nhưng còn là đón nhận cuộc tái lâm vinh quang của Chúa vào ngày sau hết.
Hai giai đoạn và hai ý nghĩa chính của mùa vọng
Như vậy mùa vọng có hai giai đoạn với hai ý nghĩa khác nhau.
Giai đoạn thứ nhất bắt đầu mùa vọng, tức là chúa nhật thứ nhất mùa vọng, và kéo dài đến hết ngày 16 tháng 12. Ý nghĩa của giai đoạn này là hướng lòng trông đợi của người tín hữu vào ngày Chúa Kitô ngự đến lần thứ hai trong vinh quang, tức ngày quang lâm hay ngày tận thế.
Còn giai đoạn thứ hai kéo dài một tuần lễ, từ ngày 17 đến 24 tháng 12, nhằm chuẩn bị trực tiếp mừng đại lễ giáng sinh, tức tưởng niệm biến cố Chúa Kitô đã ngự đến trần gian lần thứ nhất trong lịch sử nhân loại.
Dù có hai giai đoạn với hai ý nghĩa khác nhau: một nghĩa quay về quá khứ, tức chuẩn bị mừng biến cố giáng sinh lịch sử của Con Thiên Chúa, một biến cố làm chuyển đổi tất cả lịch sử nhân loại – còn một nghĩa hướng về tương lai, tức chuẩn bị tâm hồn các tín hữu đón chờ Chúa Kitô trở lại trong vinh quang.
”Mùa vọng” là mùa chúng ta chuẩn bị tâm hồn xứng đáng để mừng lễ giáng sinh sắp tới.
Thật sự ta chẳng bao giờ xứng đáng được đến với chính Chúa, Đấng thánh thiện tuyệt đối. Điều này đòi hỏi mỗi người chúng ta lúc nào cũng phải hoán cải, sửa đổi và tu chỉnh cuộc sống, để xin Chúa làm cho cuộc sống trở nên chân thật hơn, khiêm tốn hơn, yêu thương hơn, cao đẹp hơn, an bình hơn – như ngôn sứ Isaia đã hô hào, như Gioan Tẩy Giả đã loan báo và như trong thơ thứ 2 của Thánh Phêrô 3-9 đã nhắc lại “Thiên Chúa kiên nhẫn đối với anh em; vì Ngài không muốn cho ai phải diệt vong, nhưng muốn mỗi người đi đến chỗ ăn năn hối cải …”.
Nguyễn Trãi ngày xưa có nói: “Nhất thất túc thành thiên cổ hận. Tái hồi đầu thị bách niên cơ: một bước sa chân là ngàn đời ân hận, quay đầu trở lại là trăm năm cơ đồ”. Hãy làm một cuộc trở lại cách đặc biệt trong mùa vọng này: trở lại với Chúa, trở lại với anh em, và trở lại với chính mình để đón nhận một sức sống mới.
Một vài tra vấn về thái độ đợi trông Chúa
Chúng ta có hân hoan trông đợi Chúa đến không?
Là môn đệ của Chúa Kitô, chúng ta cần củng cố mối tương quan cá nhân của mình với Ngài. Chính nhờ mối dây liên kết này mà chúng ta có thể sống trong niềm hân hoan chờ đợi ngày Ngài đến. Chúng ta sẽ không bao giờ mong được gặp ai đó nếu chúng ta không yêu thương và quan tâm đến họ. Chính vì thế, chúng ta cần phải kiên tâm vun trồng mối tương quan tâm linh của mình với Cha trên trời. Hãy dành thời gian để cầu nguyện mỗi ngày, đọc và suy ngẫm Lời Chúa và đến với cộng đoàn để giúp chúng ta phát triển về tâm linh.
- Chúa Kitô có phải là trung tâm của việc cử hành mùa vọng của chúng ta không?
Ngày nay, mùa vọng đã bị thương mại hóa quá đáng khi người ta tập trung vào việc mua quà và tổ chức những bữa tiệc giáng sinh xa hoa. Chúng ta rất dễ đánh mất chính mình trong những theo đuổi hời hợt này – bởi mục đích của thời điểm đặc biệt này: đó là Chúa Kitô. Những việc chúng ta có thể thực hiện trong mùa vọng và lễ giáng sinh phù hợp với những lời dạy của Chúa Kitô – như tham dự thánh lễ, làm việc từ thiện và cầu nguyện chung trong gia đình.
- Chúng ta có đang sống cuộc sống của mình với sự vĩnh cửu trong tâm trí không?
Cuộc sống của chúng ta trên trần thế này chỉ là một chuỗi những nốt nhạc ngắn ngủi trong toàn bộ bản giao hưởng tạo nên sự vĩnh cửu. Do đó, chúng ta cần để tâm đến các lựa chọn của mình và xem xét những lựa chọn đó dưới góc độ của một bức tranh toàn cảnh. Mọi suy nghĩ, lời nói và hành động đều tạo thành những tác động vĩnh cửu và tạo ra một di sản mà nhờ đó chúng ta sẽ còn được nhớ tới. Hãy dùng Lời Chúa làm hệ thống hướng dẫn cho các kế hoạch của mình và dành thời gian cầu nguyện cho bất cứ quyết định nào chúng ta muốn thực hiện.
Lời nguyện mùa vọng: ”Từ trần gian con ngước trông lên Chúa ơi!” (Hoàng Vũ)
Từ trần gian con ngước trông lên Chúa ơi! Cầu xin hãy mưa Đấng Thiên Sai Chúa ơi! nghe lời van thiết tha. Ngày và đêm con vẫn van xin Chúa thương, Người ban ơn cứu rỗi yêu đương bốn phương cho đoàn con ngóng chờ.
1. Xa xôi cõi trần mong Chúa viếng thăm. Chúa là hừng đông phá tan mờ tối. Qua bao tháng ngày xin Chúa đoái thương. Xóa tội trần gian, xóa bao lỗi đời.
2. Xin mưa xuống trần gian Đấng Cứu Tinh. Phá mọi nghịch mưu xấu xa tội lỗi. Xin ban xuống đời con Chúa Chí Linh. Nối lại tình thương thế gian nước trời.
